1. Tóm tắt bài phỏng vấn do Tom G. Palmer thực hiện, John Mackey ghi. (John Mackey, doanh nhân, đồng-sáng lập viên và là đồng-giám đốc điều hành công ty Whole Foods Market, giải thích triết lí của ông về “chủ nghĩa tư bản tự giác” và chia sẻ những suy nghĩ của ông về bản chất và động cơ của con người, bản chất của kinh doanh, và sự khác nhau giữa chủ nghĩa tư bản thị trường tự do và “chủ nghĩa tư bản ô dù”).
Ông cho rằng nước Mỹ đã từng là một thị trường của tư bản tự do, nơi còn người tự do kinh doanh, tự do phát triển, năng động và luôn tìm ra cái mới, cái mà ông gọi là có làm thì mới có ăn. Tuy nhiên, trong hơn 1 thập kỷ trở lại đây, nước Mỹ đang dần chuyển hoá sang thị trường của tư bản ô dù, những thế lực ngầm lobby chính sách để chính phủ phục vụ ngược lại cho họ, ban họ những đặc quyền, đặc lợi về thuế là một cách giết chết sự cân bằng, vì về cơ bản chính phủ ko có tiền, chính phủ lấy tiền của người này đem cho người khác thì quá mất cân bằng đi chứ. Ông tôn sùng chủ nghĩ tư bản tự do (cái mà ông gọi là chủ nghĩa tư bản tự giác) vì ở đó mọi người đều có lợi, việc kinh doanh của ông là một ví dụ, công việc kinh doanh tạo ra lợi nhuận cho công ty, tạo công ăn việc làm cho hàng ngàn người lao động (họ hạnh phúc và tự nguyện làm việc cho công ty chứ ko có bóc lột gì cả), tạo lợi ích cho các nhà cung cấp, tạo lợi ích cho cổ đông và ông có thể làm từ thiện để chia sẻ lợi ích mà cty có được với hàng triệu người, ông dẫn chứng cho sự tôn sùng của ông bằng chính nước Mỹ, Mỹ bắt đầu = sự nghèo khổ nhưng sau 200 năm phát triển tư bản tự do đã trở thành nước giàu nhất thế giới.
John Mackey đề cao đạo đức trong kinh doanh cũng như trong vận hành nền kinh tế, một người kinh doanh có đạo đức là người dựa trên mối quan hệ win win trong mọi đối tượng, đối tác làm ăn. Đọc tới đây tôi nghĩ đến một số việc làm của doanh nhân TQ, họ dám làm cả trứng gà giả, nhân bánh bao giả, sửa hoá chất độc hại.... rõ ràng đạo đức của họ ko tốt. Rõ ràng chủ nghĩa tư bản dựa trên những tổ chức kinh doanh như thế này là ko thể chấp nhận. --> vấn đề đặt ra ở đây là làm sao để người kinh doanh đều có đạo đức, để mọi người cùng hướng về tư bản tự do?
Trong bài phỏng vấn này, chúng ta còn được thấy một tâm lý hành vi của con người, dường như những người đạt được tất cả những nhu cầu cơ bản, cả nhu cầu được tôn sùng thì họ chỉ muốn hướng đến một mục tiêu cao cả hơn, một mục tiêu của các vị bồ tát, cứu nhân độ thế, Bill Gates, Buffet, và cả Mackey... --> Liệu rằng tâm lý hành vi có phải là cái động, cái có thể biến động theo từng nấc thang phát triển của con người, trong từng giai đoạn khác nhau hành vi của 1 con người cụ thể sẽ rất khác nhau? Liệu Bill Gate có từng nghĩ đến toàn bộ sự nghiệp cuối đời của mình dành cho từ thiện ở lứa tuổi 25? Liệu rằng ở các lứa tuổi trẻ hơn và chưa thật sự có mọi thứ họ muốn họ có tấm lòng bồ tát? Những điều này làm cho tôi nghĩ tâm lý hành vi không dễ là môn nghiên cứu 1 sớm 1 chiều đưa ra một kết luận phổ quát.
Gốc: here
2. Đạo đức kinh doanh
Câu hỏi hấp dẫn hơn là liệu công ty có thể hoạt động mà không cần có ý thức về đạo lí? Mục tiêu duy nhất của công ty này là tối đa hóa lợi nhuận. Công ty có thể hoạt động trong khuôn khổ của pháp luật nhưng không quan tâm tới các nguyên tắc đạo đức. Họ có thể hỏi đường lối hoặc việc làm của họ là hợp pháp hay phi pháp, nhưng họ không hỏi là đúng hay sai. Đạo đức nằm bên ngoài phạm vi kinh doanh. Tiêu chuẩn lương thiện của họ có thể bắt nguồn từ thói vị lợi, tính liêm khiết của cá nhân có thể là không quan trọng, và cá nhân chỉ được đánh giá theo tỉ lệ đóng góp của anh ta mà thôi.
Tg cho rằng nếu xảy ra hiện tượng đó thì trước sau gì chi phí hoạt động của cty cũng sẽ tăng lên và cty dần rơi vào cảnh mất khả năng cạnh tranh với các đối thủ khác. (xem những dẫn chứng cụ thể của tg).
Vậy đạo đức kinh doanh là gì? Mỗi công ty có cách hiểu khác nhau về tiêu chuẩn đạo đức của công ty và cách thể hiện nó. Nhưng nghiên cứu điều lệ của nhiều công ty khác nhau ta thường thấy những chủ đề sau đây: liêm khiết, trong sáng, lương thiện và nói đúng sự thật, tôn trọng cá nhân con người vì đấy là những người có nhân phẩm, đối xử không thiên vị với mọi người, phục vụ một cách hoàn hảo, đặc biệt là trong quan hệ với khách hàng và trong phương thức lãnh đạo của những người có chức quyền, tầm quan trọng của sự hợp tác, trách nhiệm của công ty đối với môi trường, và cam kết ủng hộ những cộng đồng, nơi công ty đặt cơ sở sản xuất.
Gốc: here
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét