Luận bàn khủng hoảng Châu Âu

Kỳ 1:
Được, mất gì cho các thành viên Châu Âu
Đồng Euro đang trong xu hướng giảm giá, đứng dưới góc độ một quốc gia xuất siêu lớn như Đức và Pháp thì diễn biến đồng Euro đang ủng hộ rất nhiều trong cán cân ngoại thương, sự thặng dự thương mại sẽ càng làm cho Đức và Pháp thêm mạnh. Và họ được cả một liên minh hùng mạnh bao biện cho chế độ đồng tiền này, chứ không phải gồng mình lên như TQ trước áp lực của Mỹ về phá giá đồng NDT.
Đối với những quốc gia đang nợ nần ngập đầu như Hy Lạp, Tây Ban Nha,,,, thì sự tồn tại của liên minh Châu Âu và đồng tiền chung Euro cho phép họ tiếp tục được tài trợ vốn, vực dậy kinh tế. Vẫn biết sau vấp ngã sẽ có những chỉnh đốn, nhưng thoái chây lười của một bộ phận những quốc gia này vẫn còn, và sự ỉ lại vì thế không thể giảm tương ứng. Và đây sẽ là điều kiện ủ bệnh tốt cho một đợi khủng hoảng mới lớn hơn, mạnh hơn trong tương lai.
Dự báo cho sự sụp đổ đồng Euro
Hiện hầu hết các quốc gia ở Châu Âu đều chuẩn bị trước cho mình kịch bản sử dụng lại đồng tiền của riêng nước mình, Đức cũng ỏng ẻo nầy nọ. Nhưng tôi cho rằng trước sau gì Đức, Pháp cũng đồng thuận những giải pháp để cứu Châu Âu, và đồng Euro sẽ chưa mất ngay lập tức. Tiến trình này sẽ diễn ra một cách từ từ, đồng Euro đã được lưu hành >10 năm thì sự biến mất của nó ít ra cũng phải mất 2 năm.
Động thái mới của các NH Châu Âu
Các ngân hàng Châu Âu, đặc biệt là Đức và Pháp đã liên tục cho vay vàng để đổi lấy USD trong vài ngày qua, làm lãi suất cho vay vàng còn -0.57%, tức cho vay vàng còn trả thêm tiền cho người vay.
Động thái này có thể có 2 lý do (1) các NH này dự đoán đồng tiền Euro sẽ sụp đổ nên nhanh chóng chuyển đổi qua USD trước để đầu cơ cũng như trú ẩn (2) ....
Kỳ 2 (updated 14.12.11)
Những hình ảnh và số liệu về khủng hoảng các nước châu Âu
http://www.bbc.co.uk/news/in-pictures-16090055
Kỳ 3 (updated 14.12.11)
Cuộc họp thượng đỉnh Châu Âu vào cuối tuần vừa rồi đã có một số động thái mới:
- mức thâm hụt cơ cấu hàng năm của các nước sẽ được khống chế ở mức 0,5% GDP và các biện pháp phạt sẽ được áp dụng tự động với những nước có mức thâm hụt ngân sách vượt 3% GDP.
- các nhà lãnh đạo dự định đưa ra Cơ chế Bình ổn châu Âu (ESM) có quy mô 500 tỷ euro kể từ tháng 7/2012.
- các nước thành viên sẽ xem xét và cam kết chuyển các khoản vay song phương trị giá 200 tỷ euro cho Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) để thiết chế này có tiền hỗ trợ những nước Eurozone gặp khó khăn về tài chính.
"Sau mười tiếng đồng hồ thương lượng từ chiều ngày 8 đến sáng ngày 9.12.2011 tuần qua, lãnh đạo EU chia đôi. Mặc dầu thống nhất rằng các quốc gia khu vực đồng euro và các nước khác sẽ đóng góp tới 200 tỉ euro (268 tỉ USD) trong các khoản vay đối ứng cho IMF để giải quyết khủng hoảng, trong đó 75% từ 17 nước sử dụng đồng euro, nhưng nước Đức – đầu tàu chính của nhiệm vụ giải cứu đồng euro – phủ quyết hai nút thắt quan trọng. Thứ nhất là từ chối việc “cơ chế ổn định châu Âu” (MES) – một thiết chế ngăn khủng hoảng mới được hình thành – được phép vay tiền không giới hạn từ ngân hàng Trung ương châu Âu. Thứ hai là không tán thành việc cùng dùng chung công trái phiếu châu Âu (eurobond). Mặc dầu hội nghị đã đồng ý “tăng cường kỷ luật ngân sách”, với các biện pháp chế tài có hiệu lực ngay lập tức với các nước vi phạm, hiệu lực này lại vô hiệu với một trong những thành viên quan trọng nhất: vương quốc Anh. Bộ trưởng Tài chính Anh George Osborne nhấn mạnh quyết định không chịu bị ràng buộc trước những quy định ngân sách nghiêm ngặt từ Brussels, nhằm quyết giúp bảo vệ quyền lợi kinh tế của đảo quốc sương mù."


Update 6.1.12

Ba kịch bản cho tương lai đồng EURO

02/12/2011 in Chinh sach cong, Kinh te - Tai chinh

Nguồn: Báo Sài gòn tiếp thị online

Các nhà hoạch định chính sách và chuyên gia kinh tế các nước châu Âu đã phải nghĩ tới các kịch bản cho tương lai của khu vực đồng tiền chung, với những diễn viên “đa quốc gia” bất đắc dĩ. Tựu trung có ba kịch bản chính.

Châu Âu hai tốc độ

Diễn viên chính sẽ là nhóm các quốc gia ngoại vi, trọng tâm là Hy Lạp, tiếp đến là Ý, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Ireland. Đây là các nhân tố đe doạ sự tồn tại của khu vực và họ phải rời bỏ tư cách thành viên sử dụng chung đồng euro.

Đề xuất giữa các lãnh đạo cấp cao Berlin, Paris đưa ra hôm 9.11 nâng cao khả năng một hoặc nhiều quốc gia ngoại vi phía nam sẽ phải rời khỏi khu vực đồng euro, trong khi phần cốt lõi phía bắc hội nhập kinh tế sâu hơn, bao gồm cả những lĩnh vực nhạy cảm là chính sách tài khoá, thuế cá nhân và doanh nghiệp. Đây là cách duy nhất để tăng cường kỷ luật, kỷ cương, sự ổn định và đảm bảo tính bền vững trong tương lai của đồng euro. Với đề xuất như trên, khối tiền tệ chung sẽ nhỏ hơn nhưng phát triển nhanh hơn, tạo ra khoảng cách ngày một lớn với các thành viên còn lại của EU, hình thành một “châu Âu hai tốc độ”.

Có ý kiến cho rằng để Hy Lạp ra khỏi khối tiền tệ chung sẽ có lợi cho nước này trong dài hạn. Trên thực tế, Hy Lạp khó có thể trả nợ trong khung thời gian đưa ra và cũng là bất hợp lý nếu cố chờ đợi thêm sự cứu trợ từ IMF hay các quốc gia châu Âu khác.

Đẩy một quốc gia ra khỏi liên minh tiền tệ được xem là điều cấm kỵ trong thời gian trước vì: “Điều này sẽ phủ nhận tất cả những giá trị đã xây dựng trong suốt 60 năm qua. Việc sẽ vẽ lại bản đồ địa lý và làm phát sinh những căng thẳng mới. Điều này có thể sẽ là sự kết thúc thực sự của châu Âu”, một nhà ngoại giao EU nói với Reuters.

Đức rời bỏ liên minh tiền tệ

Đức cùng một số quốc gia nhỏ khác, như Áo, Phần Lan và Hà Lan, theo đề xuất của cựu lãnh đạo liên đoàn Công nghiệp Đức Hans-Olaf Henkel sẽ là người ra đi khỏi khối tiền chung euro. Lúc này có thể có hai khả năng xảy ra, hoặc là các quốc gia còn lại vẫn duy trì đồng euro mà không có Đức (nhánh 2b), hoặc là tan rã một khi Đức rút khỏi để trở về với đồng tiền riêng của mỗi quốc gia (nhánh 2a).

Rút khỏi đồng tiền chung, đồng mark Đức được cho là mối nguy của đồng Franc mạnh của Thuỵ Sĩ và các doanh nghiệp sản xuất của Đức sẽ bị ảnh hưởng. Theo tính toán, Đức phải hy sinh từ 20 – 25% GDP trong năm đầu tiên và giảm xuống còn một nửa ở năm tiếp theo. Tuy nhiên, chi phí thiệt hại này vẫn rất nhỏ so với khoản chi khổng lồ mà Đức giải cứu Hy Lạp, Ireland và Bồ Đào Nha.

Trong trường hợp đồng euro tan rã, các nhà đầu tư “lời” hay ”lỗ” là tuỳ vào cách phân bổ tài chính của họ. Sẽ có những chuyển biến rất ngẫu nhiên, là kết quả của việc điều chỉnh tỷ giá hối đoái, tuỳ theo trường hợp. Sẽ có doanh nghiệp nắm giữ tài sản ròng bằng ngoại tệ được lợi nhờ việc phá giá đồng tiền và ngược lại. Và sẽ có sự điều chỉnh nhanh chóng năng lực cạnh tranh trong thị trường lao động và hàng hoá ở khu vực châu Âu cũ.

Việc xử lý tất cả các hợp đồng mệnh giá bằng euro sẽ sa vào các cuộc tranh tụng pháp lý phức tạp, mất nhiều năm mới giải quyết dứt điểm được. Trong thời gian đó, các khoản tài trợ tài chính cho thương mại quốc tế có nhiều nguy cơ sụp đổ. Vì vậy, đồng euro tan rã bất kể theo hình thức nào cũng sẽ dẫn đến tình trạng kinh tế châu Âu suy thoái sâu trước khi mong đợi các dấu hiệu phục hồi.

Một giải pháp thay thế khác ít có khả năng xảy ra là nhóm các nước thuộc khu vực tiền tệ (loại Đức) vẫn sử dụng tiền chung và tạo ra một phiên bản đồng euro giá trị thấp hơn hẳn so với USD và mark Đức.

Tương lai tươi sáng

Lý tưởng nhất là các quốc gia và các tổ chức tài chính khu vực châu Âu và thế giới thống nhất được để giữ khối đồng tiền chung euro, vãn hồi niềm tin của các nhà đầu tư. Điều này đòi hỏi các con nợ ở phía Nam phải chấp nhận các biện pháp thắt lưng buộc bụng hà khắc trong thời gian dài, điều kiện tiên quyết để nhận trợ giúp từ các quỹ hỗ trợ. Bên cạnh đó, ngân hàng Trung ương châu Âu ECB phải thực hiện trách nhiệm cứu trợ nhiều hơn nữa bằng các biện pháp tăng cường thanh khoản tạm thời. Điều này sẽ khó đạt được nếu Berlin và Paris tiếp tục đối đầu trong phương án để ECB đóng vai trò là người cho vay cuối cùng.

Pháp và Đức cần sớm tìm được sự đồng thuận mở rộng cơ chế ổn định tài chính châu Âu (EFSF) từ 440 tỉ USD lên 1.000 tỉ USD. Đến hôm thứ tư 30.11, các bộ trưởng tài chính châu Âu đã đồng ý tăng cường năng lực cho vay của EFSF nhưng không tiết lộ chi tiết.

Điều cốt lõi nhất châu Âu cần nhận ra đó là một đồng tiền chung sớm muộn sẽ sụp đổ nếu như không có các quy định chặt chẽ chung về kinh tế cho các thành viên, nhằm ngăn chặn một số quốc gia vung tay quá trán khiến tình trạng thâm hụt nghiêm trọng đe doạ những thành viên còn lại.

Tuyết Hạnh (Economist, Financial Times)

Update 4.2.2012

TQ hứa ra tay cứu Euro

Update 13.2.12

Hy Lạp đã thông qua dự luật thắt lưng buộc bụng

Theo dự luật này, Hy Lạp sẽ cắt giảm 3,3 tỷ Euro (4,35 tỷ USD) tiền lương, trợ cấp và việc làm trong năm 2012.

Theo dự luật này, Hy Lạp sẽ cắt giảm 3,3 tỷ Euro (4,35 tỷ USD) tiền lương, trợ cấp và việc làm trong năm 2012.

Khoảng 100.000 người tại Athens và thành phố Thessaloniki đã đổ ra đường biểu tình phản đối các biện pháp khắc khổ mới do các chủ nợ của Hy Lạp đề xuất.

Phát ngôn viên Nikolaos Tsongas của lực lượng cứu hoả cho biết: "Khoảng 10 tòa nhà (tại Athens) đã bốc cháy, hầu hết do bị phóng hỏa bằng bom xăng".